Biútiful

Όταν είχα δει τον τίτλο, είχα χαρεί. Η εκδίκηση του ισπανόφωνου κόσμου στην πολυπλοκότητα των αγγλικών. Γιατί να είναι τόσο δύσκολο να γράψεις τη λέξη beautiful, όταν μπορείς πολύ απλά να πεις Βiútiful. Με τόνο για να το διαβάσεις σωστά.
Μετά είδα και τον σκηνοθέτη και είπα, εγγύηση: ο γνωστός Μεξικάνος με το βασκικό επίθετο: Iñárritu. Και αυτός με τόνο για να το διαβάσεις σωστά.
Λίγα λόγια για τα έργο: Καταρχήν, αν δεν έχεις πάει στη Ciudad Condal, αποκλείεται να πας μετά από αυτή την ταινία. Πουθενά δεν θα δεις όλα όσα έχεις ακούσει για τη Βαρκελώνη: Σαγράδες Φαμίλιες, Ramblas, Gaudí, Barrio Gótico και αντιπαθητικούς Καταλανούς. Εδώ υπάρχει το πίσω μέρος της καρτ-ποστάλ: εκεί που ζουν φτωχοί και μετανάστες, εκεί που υπάρχει αγώνας και λαμογιά για επιβίωση, στυγνή εκμετάλλευση, τσάντα-μαϊμού Luis Vuitton, Κινέζοι σκλάβοι και Ισπανοί μπάτσοι.
Όλοι έχουν θέματα. Και ο πρωταγωνιστής Uxbal, ο Javier Bardem, έχει και θέματα, και παιδιά, και τρελή γυναίκα και μεταφυσικό χάρισμα, αλλά κυρίως έχει καρκίνο. Και αποφασίζει να εξιλεωθεί, αφού του μένουν λίγοι μήνες. Πόσοι μήνες; Δύο. Απλά ο μεταφραστής της ταινίας είχε αποφασίσει τη λέξη «δύο» να την μεταφράζει «λίγοι». Kαι τον πρωταγωνιστή να τον αποκαλεί «Ουξμπάλ», αντί Ουσμπάλ, που είναι το σωστό. Ο καθείς με την πετριά του.
Περιπλανιέται, λοιπόν, βασανιστικά πολύ για να επιβιώσει, «βοηθώντας» μετανάστες, συμπληρώνοντας το εισόδημα της Αστυνομίας τώρα που ο Θαπατέρο παλεύει να γλιτώσει το ΔΝΤ, προσπαθώντας να είναι καλός πατέρας και ερωτευμένος με την τρελή γυναίκα του. Η οποία θέλει να είναι και μητέρα και τσούλα (η ίδια το λέει).
Τον όλο θίασο συμπληρώνει ο αδελφός του πρωταγωνιστή, τύπος λαμόγιο-«μια ζωή την έχουμε», Κινέζοι με κινέζικα και μπόλικη διάθεση να ερωτευτούν, αλλά και να εκμεταλλευτούν άλλους Κινέζους με κινέζικα. Last but not least, μια φουκαριάρα μετανάστρια από τη Σενεγάλη (ίσως η πιο συμπαθητική φιγούρα της ταινίας) και μια Ισπανίδα γριά με κληρονομικό χάρισμα και διάθεση για συμβουλές. Πολύ τυπική φάτσα. Χιλιάδες τέτοιες βλέπεις στους δρόμους και στα bar να παίζουν φρουτάκια.
Μέσα σε αυτό τον περιβάλλον, ο Uxbal με τους «λίγους» (δύο) μήνες παλεύει να τα βάλει όλα σε μια τάξη πριν φύγει. Αφού έτσι τα έφερε η άτιμη η ζωή.
Ο Iñárritu, αν γνωρίζεις, έχει γυρίσει αριστουργήματα. To Amores Perros και το 21 Grams είναι πολύ αγαπημένες ταινίες. Για το Babel δεν έχω άποψη, γιατί το είδα χωρίς να το βλέπω. Θέλω να πω ότι εγώ απλά έβλεπα την Cate Blanchett και τίποτε άλλο.
Καταπιάνεται με ανθρώπους full στα θέματα, με κοινωνίες στην παρακμή και την ανισότητα (βοηθά και η καταγωγή του), έχει ωραία σκηνοθετική ματιά και επιβλητική μουσική. Το βασικότερο όλων: σου χτίζει χαρακτήρες.
Όμως, να με συμπαθά ο καλλιτέχνης, αλλά στο Βiútiful αυτό το τελευταίο δεν το είδα. Οι άνθρωποι που συμπλήρωναν το θίασο του πρωταγωνιστή δεν πήγαν ένα βήμα μπροστά. Ο ίδιος ο Uxbal μού έδινε την εντύπωση ότι απλώς περιφερόταν. Αποσβολωμένος βέβαια και πολύ πικραμένος που του έμεναν «λίγοι» (δύο) μήνες, αγωνιούσε να τα προλάβει όλα και τελικά... δεν ξέρω.
Εμένα δεν με έπεισε απόλυτα. Θέλω να πω, δεν με έπεισε ότι άξιζε αυτή την όμορφη εικόνα που είχε το τέλος του. Και την απροσδόκητη αυτή συνάντηση που εσύ την βλέπεις από την πρώτη σκηνή. Αλλά ο καθένας μπορεί να βγάλει το συμπεράσματά του.
Η σκηνοθεσία ήταν καλή. Ωραίες και δυνατές εικόνες και σκηνές που ανατριχιάζεις.
Τις πίπες, όμως, που διαβάζω για «γροθιά στο στομάχι» για τη σκληρή πραγματικότητα των μεταναστών, τις προσπερνώ.
Εντάξει, σε αυτή τη χώρα -ως γνωστόν- κάθε μέρα πέφτουμε από τα σύννεφα. Πέσαμε άλλη μία που διαπιστώσαμε ότι πίσω από τον Κινέζο και τον Αφρικανό με τα CD και τις Luis Vuitton, κρύβεται η φρίκη. Όπως λένε και οι τραγουδιάρες στις πίστες, καλησπέρα σας, καλώς ήλθατε και καλή σας διασκέδαση.
Αυτό που κρατώ από την ταινία είναι η εικόνα της αφετηρίας που υποτίθεται ότι είναι το τέλος (της ζωής): Παγερή και μοναχική. Αλλά όλα θα εξαρτηθούν από τον ποιον θα βρεις μπροστά σου. Ο Uxbal ήταν τυχερός.