Πέμπτη, Φεβρουαρίου 12, 2009

Μεταφορές

Διάβαζα στην El Pais ότι έχει ξεσπάσει καβγάς στην Αργεντινή για την πρόταση να ζητηθεί από την Ελβετία η μεταφορά και η ταφή της σορού του Jorge Luis Borges στο Buenos Aires. Αφορμή, η συμπλήρωση 110 χρόνων από τη γέννησή του (24 Αυγούστου 1899).
Ο Μπόρχες έζησε τα πρώτα και τα τελευταία χρόνια της ζωής του στη Γενεύη. Ο ίδιος, όμως, έλεγε ότι επιθυμία του ήταν να ταφεί στη Recoleta, τη νεκρόπολη των πλουσίων στην πιο όμορφη γειτονιά του Buenos Aires.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η χήρα του Borges αντιδρά σθεναρά, υποστηρίζοντας ότι ο σύζυγός της ήθελε απλά να «αναπαυθεί εν ειρήνη».
Η συγκεκριμένη βέβαια χήρα είναι και λίγο περιπτωσάρα. Αρκετοί την κατηγορούν ότι το έχει κάνει λίγο φάμπρικα το θέμα Borges, με το αζημίωτο βέβαια. Θα μου πείτε, ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία είναι. Οι χήρες είναι επάγγελμα με μέλλον. Αιώνες τώρα.
Έχουμε πλάκα στην Αργεντινή. Ορισμένους ανθρώπους, ακόμα και νεκρούς, θέλουμε να τους αναστατώνουμε. «Σήκω, ήρθε η ώρα σου» μοιάζει να είναι το σύνθημα. Και εκείνοι απρόθυμα... σηκώνονται για να προκαλέσουν... αναστάτωση. Και πάντα κάπου εκεί στη μέση μπλέκει η Recoleta. Η υπέροχη, για όσους δεν έχουν ακόμα την ευκαιρία να το γνωρίζουν, Recoleta.
Πάρτε για παράδειγμα την Eva Perόn. Η (βαλσαμωμένη) σορός της έκανε σχεδόν το γύρο του κόσμου για 15 περίπου χρόνια μέχρι να ταφεί στο συγκεκριμένο νεκροταφείο, τη δεκαετία του 1970. Ειρωνία: όλη τη ζωή της έβγαζε πύρινους λόγους εναντίον των πλουσίων και τώρα τριγυρνά αιωνίως ανάμεσά τους. Και ας μην υπήρξε χήρα.
Και θα είναι ασφαλώς ακόμα πιο ειρωνικό να «σμίξει» τώρα στη Recoleta με τον Borges, αν σκεφτεί κανεις ότι ο ποιητής μισούσε τους Περόν.
Όταν ο Περόν έγινε πρόεδρος (1946) ο Jorge Luis έχασε τη δουλειά του. Με την ανατροπή του προέδρου, το 1955, ο Borges έγινε διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης, θέση που διατήρησε μέχρι το 1973. Τότε ο Περόν επέστρεψε στην Αργεντινή, εξελέγη για τρίτη φορά πρόεδρος και ο Μπόρχες παραιτήθηκε. Να μην ξεχάσω να καταγγείλω: To κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης είναι ένα έκτρωμα...
Επίσης να μην ξεχάσω: ακόμα και με τη σορό του Περόν έγινε η γνωστή αναστάτωση. Ο άνθρωπος πέθανε με την ησυχία του το 1974 και ετάφη στο Buenos Aires, στο ολίγον πιο ταπεινό κοιμητήριο της Chacarita (εκεί που βρίσκεται και ο Carlos Gardel).
Τον «σήκωσαν» όμως το 2006 για να τον πάνε αλλού. Με κάθε επισημότητα βεβαίως. Και φυσικά δεν θα μπορούσαν να μην γίνουν επεισόδια, καθότι ο Περόν -είτε νεκρός είτε ζωντανός- μία ικανότητα να προκαλεί επεισόδια, την είχε. Ήταν στο DNA του.
Εν τω μεταξύ, όταν ο Περόν μας άφησε χρόνους, η τρίτη του γυναίκα -χήρα πλέον- έγινε πρόεδρος της Αργεντινής. Πάει τελείωσε: οι χήρες έχουν πάντα μέλλον... Αν ήταν όμορφη σαν το Cristinάκι; Ε, όχι και τόσο όμορφη...
Για να γυρίσουμε στον Borges. Ο ποιητής και συγγραφέας -ο οποίος μεγάλο μέρος της ζωής του ήταν τυφλός- πέθανε το 1986.
Μέχρι δέκα χρόνια πριν πεθάνει, ζούσε αχώριστος από την Ουρουγουανή μητέρα του. H κυρία Leonor μας άφησε χρόνους το 1976 σε ηλικία 99 ετών…
Πολίτης του κόσμου, ο Borges έλεγε για το Buenos Aires ότι η ίδια του η ύπαρξη μοιάζει σαν μύθος. «Πάντα θα το θεωρώ τόσο αιώνιο, όσο τον αέρα και τη θάλασσα».
Να πώς το είπε: Me sabe a cuento que se fundase Buenos Aires. La juzgo tan eterna, como el mar y el viento...
Μυθοπλασίες.

26 σχόλια:

  1. Ρε μανία...

    Γι αυτό και εγώ είμαι υπέρ της καύσης του νεκρού μέσα στο καράβι του!

    Μετά όποιος θέλει να τον τιμήσει ας του χτίσει ότι θέλει, μνημείο, μαυσωλείο κλπ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Και εκεί που λες θα ξεκουραστώ όταν πεθάνω ... Αμ δε!
    Πάντως θα έπρεπε να σεβαστούν την επιθυμία του ίδιου του Μπόρχες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. (ουφ...για ταφές και θανάτους πρωί πρωί μιλάμε;)
    ουφ...έχω πολλά "θέματα" τελευταία και δεν μ' αφήνουν να κοιμηθώ και τα βράδια...είδα κι ένα ντοκυμαντέρ χθες για το Μεξικό και την Αγία Θάνατος... ουφ...δυσκολεύομαι να σχολιάσω (α, ναι; και τόση ώρα τι μας αραδιάζεις τα προσωπικά σου χριστιανή μου;)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ο βικτόρ ουγκό ενταφιάστηκε στο πάνθεον του παρισιού. είναι άραγε τυχαίο ότι όλη του τη ζωή θεωρούσε το συγκεκριμένο οικοδόμημα σκέτη πατάτα? καλημέρες apos!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Είναι περιττό να έχεις απαιτήσεις για το τι θα σου συμβεί μετά θάνατον. Τότε αποφασίζουν άλλοι...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Το συγκεκριμένο κοιμητήριο είναι πολύ γνωστό επίσης για την γαλλική αρχιτεκτονική του που θυμίζει λίγο το αγαπημένο μου Pere Lachaise όπως και για τα εντυπωσιακά μαυσωλεία του. Είναι σίγουρα απο τα μέρη που θα επισκεφτώ στο επόμενο ταξίδι μου στο Buenos Aires.
    Πολύ ταξιδιάρικη ανάρτηση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Νομίζω ότι η Maria Kodama θα έπρεπε να ξαναδιαβάσει το δοκίμιο που έγραψε το 1979 ο Μπόρχες με τίτλο "Η Αθανασία". και ειδικά το σημείο όπου λέει ότι: "Πέρα από το σωματικό μας θάνατο μένει η ανάμνησή μας και πέρα απ΄ την ανάμνησή μας μένουν οι πράξεις μας, τα έργα μας, οι συμπεριφορές μας, όλο αυτό το θαυμάσιο μέρος της Παγκόσμιας Ιστορίας, αλλά εμείς δεν το ξέρουμε και καλύτερα που δεν το ξέρουμε".
    Με δυο λόγια όπου και να'σαι θαμμένος, τι σημασία έχει;;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Τι μένει στον καθένα:
    Τελικά ο Μπόρχες ήταν μαμάκιας?
    Κάτι σαν τον Καζαντζίδη με την κυρία Γεσθημανή?
    (δηλαδή πείτε μου τι συνειρμούς κάνω πρωί πρωί?)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Καλημέρα apos η άποψη του polsemannen με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. John B και Polse, δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω μαζί σας.
    Αxis, η Recoleta είναι περίεργα όμορφη. Κάθε φορά που πηγαίνω στο Buenos, περνάω και από εκεί και κάθε φορά χάνομαι. Δεν ξέρω πώς τα καταφέρνω, μάλλον φταίνε τα λεφούσια που σπεύδουν για τον Οίκο της Familia Duarte... Λες να συμπέσουμε τον Οκτώβριο;
    Pastaflora, εμένα η μανδάμ ποτέ δεν μου γέμισε το μάτι. Φαντάζομαι ότι γνωρίζεις ότι είναι Ιαπωνικών καταβολών, σαν μια άλλη διάσημη χήρα...
    ucle, όπως είπε και η Σοφία, πατάτα ξεπατάτα, άλλοι αποφασίζουν τελικά.
    Vassili, περίεργη σπουδή τους έπιασε να σεβαστούν την επιθυμία του. Στην Αργεντινή αγαπάμε τους ήρωες, τα σύμβολα, τους σωτήρες... σαν εδώ ένα πράγμα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Mανιταράκι, έμπλεξες με τη santa muerte? τι κάθεσε και βλέπεις; πάντως, κάτι παρόμοιο υπάρχει και σε ορισμένες περιοχές της Αργεντινής, της Βραζιλίας και της Παραγουάης, βασικά στις περιοχές όπου οι τρεις χώρες έχουν κοινά σύνορα.
    wilma, στην περίπτωση του Borges θα είχε πολλά να πει ο Freud. Υπήρχε βέβαια και η ανάγκη προστασίας ενός ανθρώπου που δεν έβλεπε, αλλά δεν μπορώ να ξέρω περισσότερα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Μου φαίνετε δεν έχουν άλλη δουλειά να κάνουν και παίζουν με τους νεκρούς! Πραγματικά με αναστατώνουν όλα αυτά, είναι ύβρη απέναντι στον νεκρό... Αλλά ποιον ενδιαφέρει η γνώμη μου;
    Καλό μεσημέρι Apo μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Nothing is built on stone; all is built on sand, but we must build as if the sand were stone”

    borges

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Aκριβώς tovenito. Como si la arena fuese piedra...
    Σοφία, όπως ξέρεις, όλα αυτά γίνονται με τις καλύτερες προθέσεις. Όπως ο δρόμος που οδηγεί στην κόλαση, που λένε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Δεν καιγόταν ο καυμένος να γλυτώσει τα ταξίδια;
    Εμείς έχουμε άλλο κόλπο.Όταν περάσει λίγο ο καιρός και ξεχασθει ο νεκρός και η σημαντικότητα του τους πετάμε στο χωνευτήρι,που για την εκκλησία για έναν αδιευκρίνιστο λόγο είναι προτιμότερο από την καύση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Διάβασα ότι ετοιμάζεσαι να την κάνεις τον οκτώβριο υπομονή μέχρι τότε και να εύχεσαι να μη σου κάνει κάνα χουνέρι ο Χοντρός και στήσει κάλπες χαχαχαχα!
    Kαλησπέρα Αργεντίνε απο ενα νέο blog.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Παράξενο δεν είναι να αποφασίζεις εσύ για το πως θα αισθάνονται αυτοί που θα αφήσεις πίσω σου, όταν πεθάνεις;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Στα κοιμητήρια με συγκλονίζουν οι νεκροί που ζήτησαν από αυτούς που μένουν πίσω, να χαράξουν δυο λέξεις πάνω στο άσπρο μάρμαρο.
    Τι πλήρεις, όσοι βρήκαν τις λίγες Λέξεις που κλείνουν, που περιέχουν μέσα τους, το πέρασμα τους από την Ζωή. Κι αν κάτι θυμηθείς, την ώρα που ο καλλιγράφος, ο χαράκτης, τελεσίδικα χαράζει πάνω στο άσπρο μάρμαρο το ίζημα της ζωής σου; Σηκώνεσαι άραγε από τον μακάριο ύπνο σου, και του λες επιτακτικά ...όχι τελικά ...δεν ήταν αυτές οι Λέξεις;
    Και εκείνος τι σου απαντά άραγε;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Κατερίνα, λογική η απορία σου. Στην Αργεντινή λοιπόν ή σε σηκώνουν να σε πάνε κάπου αλλού και να χαράξουν άλλες Λέξεις ή προσθέτουν μία ακόμα πλακέτα δίπλα στις υπάρχουσες. Λέξεις δίπλα σε Λέξεις.
    spy, είναι παράξενο, αλλά φαίνεται ότι ακόμα δεν έχει βρεθεί τρόπος να το αλλάξουμε. Προσωπικά, είμαι ανοικτός σε προτάσεις.
    tanto, εγώ τον Οκτώβριο θα την κάνω, ό,τι και να κάνει ο χοντρός. Με γειά! Το άλλο; Τέλος;
    Θράσο, και να ήταν μόνο αυτό το αδιευκρίνιστο. Υποθέτω ότι χωνευτήρι (άκου λέξη) υπάρχει για οικονομικούς λόγους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Ο τάφος του Καζαντζάκη είναι η απόδειξη ότι μπορεί κανείς να πεθάνει με αξιοπρέπεια. Μόνος του, περήφανος, με ένα ξύλινο σταυρό και φυσικά "Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβάμαι τίποτα, είμαι ελεύθερος"...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Ο πεθαμένος είναι πεθαμένος.. όπου και να τον πάνε το ίδιο είναι.. με τους ζωντανούς τι γίνεται που παίζουν πάνω στα ονόματα νεκρών όπως η Κα Borges.. που θέλουν ένα χεράκι ξύλο.. σανιδέ..
    Καλησπέρα!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Μadame, το σωστά που το έθεσες! Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου.
    Ηφαιστίωνα, άσε μην ανοίξω το στόμα μου για την κυρία Borges (Kodama, στο όνομα) γιατί θα γίνω... Λαμπίρη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Το χειρότερο είναι ότι η κάθε Kodama βρίσκει πάντα το απαραίτητο κοινό ώστε να λειτουργεί σαν αρπακτικό πάνω στις στάχτες του συζύγου. Εχει "πέραση", "πουλάει".
    Αυτό είναι τελικά το πιο σκληρό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Tι θέαμα το Recoleta! Τρεις ώρες το γυρνούσα όταν το είχα επισκεφτεί.
    Καιρός να ξαναπάω Buenos Aires! Καταπληκτική πόλη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Juanita, και το κακό ξέρεις ποιο είναι; ότι επειδή την πρόταση στη Βουλή την διατύπωσαν οι περονιστές, θα βρει μπόλικο πάτημα η κυρά Kodama, επειδή ο Borges ήταν αντι-περονιστής...
    SK: και εγώ το ίδιο λέω για τη Recoleta. Και κάθε φορά λέω 'αρκετά ας μην ξαναπάω' και όλο εκεί είμαι. Τώρα, καλό είναι αυτό, χε χε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Ενημερώνω τα παιδάκια, σε περίπτωση που τους ενδιαφέρει, ότι τελικά ΔΕΝ θα επιστρέψει στην Αργεντινή ο Borges.

    H κυρία Kodama κέρδισε τη μάχη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή