Ταινίες

Δύο από τις πιο «δύσκολες» ταινίες που είδα τελευταία:

Ο τίτλος της πρώτης κάτι θα πρέπει να σου θυμίζει από το βιβλίο της βιολογίας: ΧΧΥ. Τα γονίδια που περιγράφουν τα αγοράκια και τα κοριτσάκια. Όχι μαζί, αλλά χώρια. Όταν όμως τα βάλεις όλα μαζί, έχεις ένα θέμα: το παιδί σού προκύπτει ερμαφρόδιτο. Όπως η ηρωίδα της ταινίας, η 15χρονη Alex. Πρόσεξε όμως: δεν υπάρχει λόγος για πανικό, υπάρχει ιατρική λύση. Εκτός και αν είσαι ο πατέρας της Alex, o οποίος δεν ήθελε εγχείριση, αλλά φάρμακα. Και επιπλέον αποφάσισε να πάρει την Alex μακριά από τα αδιάκριτα μάτια του Buenos Aires: διασχίζει τον τιμημένο Río de la Plata και εγκαθίσταται σε ένα μικρό χωριό της λατρεμένης Uruguay με την ελπίδα ότι σε μια μικρή κοινωνία, η Alex θα μεγαλώσει σε ασφαλέστερο περιβάλλον. Αφελής ως σκέψη, προφανώς. Γιατί οι έφηβοι είναι έφηβοι. Και η 15χρονη είναι σαν όλα τα παιδιά. Θα παίξει, θα κάνει και ένα τσαμπουκά, θα μαλώσει, θα είναι σκληρή και ανταγωνιστική, περίεργη, εξίσου αδιάκριτη. Να στο πω πιο απλά: τα προβλήματα πήραν το ίδιο πλοίο και διέσχισαν και αυτά τον Río de la Plata. Μέχρι που τον τιμημένο ποταμό διασχίζει και ένας -υποτίθεται- ειδικευμένος χειρουργός. Εννοείται πως δεν έγινε τυχαία: η μητέρα της Alex τον κάλεσε με την ελπίδα να «ψήσει» τον πατέρα ότι το πράγμα δεν πάει άλλο και ότι όσο περνούν τα χρόνια η κατάσταση θα γίνεται χειρότερη. Ασε που και η Alex είχε αρχίσει να βαριέται τα φάρμακα. Ο γιατρός πήγε εκεί με τη σύζυγο και τον 15χρονο γιο, ο οποίος στη μέση του πουθενά θα κάνει παρέα με την Αlex. Στο σπίτι της έμενε άλλωστε. Και εκεί ξεκινά το πρόβλημα. Είπαμε: οι έφηβοι είναι έφηβοι. Όπως οι γονείς είναι γονείς...
Δεν θα σου πω περισσότερα. Απλά ότι η ταινία γυρίστηκε από τη Lucía Puenzo, κόρη του σπουδαίου σκηνοθέτη Luís Puenzo, ο οποίος κέρδισε το 1985 Όσκαρ ξένης ταινίας για τη συγκλονιστική Historia Oficial. Το ΧΧΥ διακρίθηκε σε πολλά διεθνή Φεστιβάλ και έκανε αίσθηση στην Argentina. Λογικό, αφού πραγματεύεται ένα θέμα που σπάνια βλέπεις στον κινηματογράφο. Και το πραγματεύεται με τρόπο διακριτικό, σκληρό, ευθύ, ορισμένες φορές χαριτωμένο. Το βλέμμα της μικρής Alex σε διαπερνά, για να μην ξεχάσεις ποτέ την απελπισία και την οργή της. Για τα φάρμακα και για το γεγονός ότι δεν είναι φυσιολογικό παιδί, όπως τα υπόλοιπα. Και το βλέμμα των γονιών είναι όπως το βλέμμα κάθε πελαγωμένου γονιού. Που νομίζει ότι ξέρει τα πάντα, αλλά τελικά ο κόσμος του παιδιού είναι άγνωστος. Και μην ξεχνάς: η ταινία έχει θέα τον Río de la Plata. Αυτό -εφόσον ξέρεις- είναι σχεδόν ευλογία.

Εδώ να δεις ταινία: Sin nombre (Χωρίς όνομα), παραγωγή Μεξικό-ΗΠΑ. Σκηνοθέτης, ο Kary Fukunaga, ένας νεαρός Αμερικανός γιαπωνέζικης καταγωγής, ο οποίος πρόσφατα γύρισε την Jane Eyre με σπουδαίο καστ. Tο Sin nombre δεν είναι ταινία εποχής, αλλά ταινία της εποχής μας. Θεωρητικά παρακολουθεί δύο παράλληλες σκληρές ιστορίες. Από τη μία οι συμμορίες (σχεδόν) ανηλίκων που δρουν στο Μεξικό: Πρόσωπα βγαλμένα από μια κόλαση, χαραγμένα μέχρι αηδίας, ζουν για να κλέβουν, να τσαμπουκαλεύονται, να σκοτώνουν μέλη αντίπαλων συμμοριών, να στρατολογούν με σκληρότητα νέες φάτσες.
Και από την άλλη, μια ιστορία τόσο επίκαιρη: ο φτωχός της Κεντρικής Αμερικής, ο οποίος θα ξεκινήσει από όπου να΄ναι για να φτάσει στις ΗΠΑ. Θα περπατήσει μέρες ολόκληρες για να σκαρφαλώσει σε ένα τρένο που θα τον πάει μέχρι τη μεθόριο με τις ΗΠΑ. Βλέπεις εκεί, δεν έχουν γελοίους «γαλάζιους» υπουργούς να υπογράφουν Συνθήκη Σένγκεν (και ακόμα πιο γελοίους Παπουτσήδες να την υπερασπίζονται) και να μετατρέπουν τη χώρα τους σε αποθήκη απελπισμένων. Το Μεξικό (θεωρητικά) αποτελεί το πέρασμα για τη «Γη της Επαγγελίας». Εγώ θα την πω «Ιθάκη» γιατί δεν ξέρεις αν το ταξίδι είναι που αξίζει ή ο προορισμός.
Σε κάθε περίπτωση, η διαδρομή στην κορυφή ενός τρένου είναι σκληρή και απρόβλεπτη. Αλλά εκεί στην ατσαλένια οροφή, μια νεαρή από την Ονδούρα θα γνωρίσει έναν Μεξικανό. Ο οποίος είναι μέλος συμμορίας, που σκότωσε τον αρχηγό και τώρα γίνεται φυγάς για να γλιτώσει την εκδίκηση. Αφού πρώτα έγινε ήρωας για την ίδια. Και έτσι οι δύο ιστορίες ενώνονται και «τρέχουν» πάνω και κάτω από ράγες.
Σκληρή ταινία, δεν θα δεις πουθενά ομορφιά, σχεδόν κανένα χαμόγελο, καμία ελπίδα. Μόνο φτώχεια, απελπισμένα βλέμματα, αδιέξοδο και ζωντανούς νεκρούς.
Αλλά όπως λέει και το motto: «Η μεγαλύτερη αμαρτία από όλες είναι να μην ρισκάρεις τίποτα».

Μεγάλη κουβέντα.