Abuelas

Υπάρχουν γιαγιάδες και γιαγιάδες σε αυτόν τον πλανήτη. Σε κάποιες έλαχε να φτιάχνουν σεμέν για τηλεοράσεις plasma, σε άλλες έλαχε να παίζουν το ρόλο του Κράτους-Πρόνοια για παιδιά και εγγόνια και σε κάποιες άλλες έτυχε να ψάχνουν τα εγγόνια τους.
Σε αυτή την τελευταία κατηγορία ανήκουν και οι Abuelas de la Plaza de Mayo («Γιαγιάδες της πλατείας Μαΐου»), μια οργάνωση που δραστηριοποιείται στην Argentina εδώ και αρκετές δεκαετίες, αναζητώντας τα εγγόνια μιας χαμένης γενιάς. Αυτής των νέων παιδιών που λόγω των ιδεών τους έπεσαν θύματα της πιο σκληρής δικτατορίας που γνώρισε ποτέ η χώρα. Νέα παιδιά που πάλευαν για τις ιδέες τους (προφανώς μπορεί κάποιος να διαφωνεί απόλυτα με αυτές) και συνελήφθησαν, βασανίστηκαν και τελικά δολοφονήθηκαν από τη Χούντα του 1976. Τα γνωστά.
Υπήρχε όμως και μια άλλη πτυχή εκείνης της Χούντας: όσες γυναίκες είχαν την «ατυχία» να κυοφορούν και να σέρνονται στις φυλακές, έφερναν στον κόσμο παιδιά, που όμως δεν θα μεγάλωναν ποτέ οι ίδιες, αφού αμέσως μετά θα δολοφονούνταν. Στην καλύτερη περίπτωση περνούσαν λίγες ώρες στην αγκαλιά με τα νεογέννητα. Μετά, εκείνα τα μωρά δίνονταν σε οικογένειες στρατιωτικών ή άλλων πιστών στο καθεστώς για να μεγαλώσουν. Υπολογίζεται ότι περίπου 500 τέτοια παιδιά δόθηκαν αναγκαστικά για υιοθεσία. Θα μου πεις, και γιατί δεν τα έδιναν στις γιαγιάδες ή στην υπόλοιπη οικογένεια; Και τι θα τους έλεγαν; Ότι η κόρη σας γέννησε και μετά πήγε Παρίσι να κάνει τη ζωή της;
Σήμερα αυτά τα παιδιά είναι 35 ετών κατά μέσο όρο. Σε γενικές γραμμές μεγάλωσαν καλά, σε εύπορες οικογένειες χωρίς να τους λείψει τίποτα.
Κάποια από αυτά δεν θα μάθουν ποτέ την αλήθεια. Κάποια -για χιλιάδες λόγους- είχαν την υποψία ή την βεβαιότητα ότι οι γονείς τους δεν είναι αυτοί που τους μεγάλωσαν.
Αρκετά από αυτά τα παιδιά σπεύδουν στην οργάνωση των «γιαγιάδων» για να πουν την ιστορία τους. Μήπως και έχουν δίκιο.
Τα μέλη της οργάνωσης εξηγούν ότι σε πολλές περιπτώσεις τα παιδιά αυτά περιμένουν μέχρι να πεθάνουν οι γονείς τους και μετά ψάχνουν το θέμα. Και είναι λογικό. Δεν θέλουν να πληγώσουν αυτούς που τους μεγάλωσαν με μια περιπέτεια που μπορεί και να μην οδηγήσει πουθενά. Για προσπάθησε να μπεις στη θέση τους. «Είναι σκληρό να συνειδητοποιήσεις ότι αυτός που αποκαλούσες 'μπαμπά' είναι στην ουσία ο υπεύθυνος που οι πραγματικοί σου γονείς δεν υπάρχουν» είχε πει πρόσφατα μια κοπέλα -μεγαλωμένη σε οικογένεια στρατιωτικού- που ανακάλυψε την αλήθεια.
Και πώς ανακαλύπτει κανείς την αλήθεια; Με αγώνα και έρευνα σε υπηρεσίες, δημαρχεία, ληξιαρχεία, νοσοκομεία, γειτονιές, μαρτυρίες. Η έρευνα μπορεί να κρατήσει μήνες ή και χρόνια. Προφανώς τα πράγματα έχουν γίνει πιο απλά με τα τεστ DNA, αλλά και πάλι χρειάζεται υπομονή μέχρι να έρθει εκείνη η μέρα που κάποιος θα μάθει την αλήθεια και θα κληθεί να την χειριστεί.  
Κάπως έτσι έμαθε και η πρόεδρος της οργάνωσης η Estela de Carloto ότι βρέθηκε ο εγγονός της. Ο γιος της κόρης που «εξαφανίστηκε» το 1976, αφού πρώτα είχε γεννήσει ένα αγοράκι. Εκείνο το αγοράκι κοτζάμ άντρας σήμερα, πήγε στην οργάνωση να μάθει την αλήθεια. Την οποία αλήθεια μάλλον γνώριζε όλη η γειτονιά, αλλά ξέρεις πώς πάνε αυτά τα πράγματα.
Και μετά από τις απαραίτητες έρευνες, έφτασε στην πιο μεγάλη από όλες τις αλήθειες. Δεν του βρήκαν απλά την κανονική του γιαγιά, αλλά την πιο διάσημη γιαγιά της χώρας. «Είσαι εγγονός της Estela» του είπαν και έπεσε από τα σύννεφα. Μεταξύ μας, και μόνο στη φωτογραφία να τους δεις, δεν θέλεις και τεστ DNA.
Συνολικά έχουν βρει τις οικογένειές τους 115 από εκείνα τα παιδιά. Ο αγώνας συνεχίζεται. Δύσκολος και οδυνηρός χωρίς αμφιβολία. Επιπλέον, οι περισσότερες γιαγιάδες πατάνε τα 80 (ή τα έχουν περάσει ήδη) και ο χρόνος ο άτιμος δεν είναι με το μέρος τους. Αλλά δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάς τη μεγαλύτερη αλήθεια σε αυτόν τον άδικο κόσμο: violencia es mentir (βία είναι να λες ψέμματα).

ΥΓ1 Για την ιστορία, υπάρχει μια ταινία της δεκαετίας του 1980 La historia Oficial η οποία αναφέρεται στο θέμα. Βραβεύτηκε και με Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. Οι πρωταγωνιστές της, δύο εξαιρετικοί αργεντινοί ηθοποιοί η Norma Aleandro και ο Hector Alterio, έσμιξαν αρκετές δεκαετίες αργότερα για μια άλλη ταινία: Ο γιος της νύφης. Εξαιρετικά συγκινητική και αυτή. 
ΥΓ2 Χάρη στον τέως πρόεδρο της Αrgentina, Nestor Kirchner (σύζυγος Cristinakίου), τα χουντικά ατομάκια που έκαναν αυτές τις βρωμοδουλειές, σαπίζουν στη φυλακή. Δόξα και τιμή. Όπως είχαν μάθει σε όλη τους τη ζωή.